Sinov yoʻsinida ishlamoqda

Muxtasar

Zahiriddin Muhammad Boburning aruz vazni nazariyasi haqidagi asari (taxm. 1521-23). Manbalarda «Mufassal», «Risolai aruz» deb ham yuritiladi. Unda aruz vaznidagi barcha yutuq va kamchiliklar ko‘rsatilgan. Bobur aruzning baʼzi noaniq masalalariga aniqlik kiritdi va uni yangi fikrlar b-n boyitdi, o‘zbek, arab, fors aruzlarini bir-biri b-n qiyoslab, aruz vaznining 248 turini aniqladi. Bobur aruzda zihoflar sonini 44 taga yetkazdi. U taqtiʼ bobida eski o‘zbek tili fonetik meʼyorlari asosida Navoiyning «Mezon ul-avzon»ida ishlab chiqilgan aruzning qonun-qoidalarini tizimga solib, baʼzi bahrlar orasida o‘xshashliklar topdi va yangi doira ixtiro qildi. Asarda qo‘shiqlarning tarxoniy, turkiy, o‘lang, shuningdek, tuyuq va uning rang-barang turlari haqida yangi fikrlar aytilgan. Bobur bu asari b-n o‘zbek sheʼriyatida qo‘llanadigan aruz bahrlarining ko‘p yangi vazn, zihof va farʼlarini aniqladi. «M.»da ruknlar to‘liq berilgan. Ularning sonini aniqlashda talaffuz hisobga olingan. «M.» vaznlarning ko‘pligi va ularga berilgan izohlarning aniqligi b-n boshqa asarlardan ajralib turadi. Risolaning kotib Hoji Muhammad Samarqandiy ko‘chirgan (1533-34) yagona qo‘lyozmasi Parij Milliy kutubxonasida saqlanmokda. Nashrlari: Muxtasar, T., 1971; Traktat ob aruze, M., 1972.


O‘zME, T, 2000-2006, t.6. 2003. -704 b. – B. 168. (O‘zbekcha); «Мухтасар» – Произведение Захириддин Мухаммад Бобура о теории аруза.

Fikr qoldirish#


O‘qish tavsiya qilinadi
Yosh shoirning shakllanishi yoki Bobur Mirzo Farg‘ona viloyati podshohi (1494-1504)

Zahiriddin Muhammad Bobur 1483 yil 14 fevral kuni Andijonda Farg‘ona...

Hukmdorlarga o‘rnak bo‘ladigan, dunyo olimlari havas qiladigan umr e’tirofi

This article explores the historical significance of Babur and the...


Maqolani baholang
0.0